22-06-2014

Vrijheid om eigen advocaat te kiezen bij Rechtsbijstandverzekering

Een verzekerde onder een rechtsbijstandspolis heeft veel vaker recht op onder de polis gedekte bijstand van zijn eigen advocaat dan hij zelf vaak denkt en dan zijn rechtsbijstandsverzekeraar hem vertelt.

In de dagelijkse praktijk heeft bijna iedereen wel eens juridisch advies nodig. Daarbij kan het gaan om geschillen over de uitvoering van contracten, om arbeidsconflicten, of om tal van zaken die met u of uw onderneming te maken hebben.

Omdat de belangen vaak groot zijn, is het van essentieel belang dat u zelf een goede, bij voorkeur natuurlijk uw eigen advocaat kunt kiezen, die uw zaak de tijd kan geven die de zaak nodig heeft om het maximale resultaat te bereiken. Een advocaat die niet op afstand staat, maar betrokken is bij u en uw zaak en met wie u vooraf de strategie kan bepalen. Als u een rechtsbijstandsverzekering heeft, zal de verzekeraar proberen om de zaak door haar eigen juristen te laten behandelen of u te sturen richting advocaten waarmee deze rechtsbijstandverzekeraars vaste contracten hebben. Veel verzekerden zijn daarom niet bekend met het feit dat het in veel gevallen mogelijk is om hun zaak op kosten van de verzekeraar door een zelf gekozen onafhankelijk advocaat te laten behandelen.

Op grond van een Europese richtlijn, de Wet op het financieel toezicht en de rechtspraak van het Europese Hof van Justitie, is het een fundamenteel recht van een verzekerde om zich in een gerechtelijke of administratieve procedure onder dekking van diens rechtsbijstandsverzekering te laten bijstaan door een zelf gekozen advocaat. Over de reikwijdte van dit recht, bestaat onduidelijkheid. Met name in het geval dat de belangen van een verzekerde in een gerechtelijke procedure dienen te worden verdedigd en hiervoor op grond van de wet verplicht een advocaat moet worden ingeschakeld, kan uit de geldende wet- en regelgeving worden afgeleid dat een verzekerde het recht heeft om een eigen advocaat te kiezen. Er zijn echter ook uitspraken geweest, waarin werd geoordeeld dat de vrije advocaatkeuze zelfs ook al bestaat wanneer bijvoorbeeld een procedure bij de kantonrechter of de bestuursrechter wordt gevoerd, waarbij het niet verplicht is om zich door een advocaat te laten bijstaan. Op dit moment is er een zaak in behandeling bij de Hoge Raad, waarin de kernvraag is of de rechtsbijstandsverzekeraar moet toestaan dat een verzekerde een zelf gekozen advocaat inschakelt op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar. Daarbij gaat het om een arbeidsrechtelijke zaak, waarin het formeel niet verplicht is om zich door een advocaat te laten vertegenwoordigen.




Rechtsbijstandsverzekeraars stellen zich standaard op het standpunt dat er moet zijn voldaan aan twee vereisten voordat er een recht op vrije advocaatkeuze ontstaat:
1. Er moet sprake zijn van een gerechtelijke of administratieve procedure;
2. En de rechtsbijstandsverzekeraar moet (zelf) een externe advocaat verzoeken om de belangen van de verzekerde te behartigen.
Het is dus maar zeer de vraag of dit standpunt juist is. De voorlichting aan verzekerden op zoek naar bijstand van een advocaat, door rechtsbijstandsverzekeraars op dit punt, laat vaak te wensen over.

Het eerste vereiste blijkt rechtstreeks uit de geldende wet- en regelgeving. De verzekerde meent in de zaak die nu aan de Hoge Raad is voorgelegd dat het tweede vereiste niet door de rechtsbijstandsverzekeraar mag worden gesteld. De Hoge Raad is van oordeel dat er inderdaad zwaarwegende argumenten zijn aan te voeren om aan te nemen dat in het geval er een gerechtelijke of administratieve procedure wordt gevoerd, de verzekerde recht heeft op een advocaat die hij zelf uitkiest. De Hoge Raad geeft echter ook aan dat dit punt niet boven elke twijfel verheven is. Om deze reden besloot de Hoge Raad om uitleg te vragen aan het Hof van Justitie over hoe de Europese richtlijn moet worden uitgelegd. Vermeldenswaardig is nog dat de Advocaat-Generaal in deze zaak had geconcludeerd dat de tweede eis in strijd was met de geldende richtlijn. Er zal nu moeten worden afgewacht welke antwoorden door het Hof van Justitie zullen worden gegeven. Duidelijk is dat zowel de Advocaat-Generaal als de Hoge Raad vindt dat er zwaarwegende argumenten zijn aan te voeren voor een vrije advocaatkeuze. Hoewel er nog geen definitieve uitspraak is gedaan, geeft dit mogelijkheden om - indien u hiermee te maken krijgt - met de rechtsbijstandsverzekeraar over dit punt te onderhandelen. In de praktijk blijkt overigens dat rechtsbijstandsverzekeraars zich bij een verzoek van een verzekerde om een eigen advocaat te kiezen niet altijd principieel opstellen.

Zoekt u een onafhankelijke advocaat die het maximale uit uw zaak haalt en heeft u een rechtsbijstandverzekering? Wij informeren u graag over de mogelijkheden om uw zaak door een gespecialiseerde advocaat van ons kantoor te laten behandelen.

Voor verdere informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Alexander de Haan op dehaan@zwartbol.eu of op telefoonnummer 078 - 699 25 10.